Γενικά στοιχεία
Ο κορίανδρος, κόριανδρος, κόλιαντρος, κουτβουράς (Coriadum sativum L. Oικ. Apiaceae) είναι ίσως ένα από τα αρχαιότερα αρωματικά φυτά που έχουν καταγραφεί στην ιστορία, καθώς υπάρχουν στοιχεία που υποστηρίζουν ότι ή χρήση του είχε ξεκινήσει τουλάχιστον 5000 χρόνια πριν. Καρποί του έχουν βρεθεί ακόμη και στον τάφο του Τουταγχαμών, όπως και σε άλλους τάφους της αρχαίας Αιγύπτου. Ο κόλιανδρος είναι ένα ετήσιο ποώδες φυτό που μοιάζει αρκετά με τον μαϊντανό και φτάνει σε ύψος τα 40-70 εκ. Τα φύλλα του παρουσιάζουν ιδιαίτερα έντονη οσμή και μερικοί υποστηρίζουν ότι η γεύση αυτή δίνει μια αίσθηση εσπεριδοειδών. Οι καρποί του έχουν σχήμα σφαιρικό, χρώμα ανοικτό καστανό, είναι αρκετά εύοσμοι και όταν συνθλίβονται δίνουν ένα άρωμα λεμονιού, λόγω της περιεκτικότητας τους σε λιναλοόλη και α-πινένιο. Οι ποικιλίες του ανάλογα με το μέγεθος του καρπού μπορούν να διαχωριστούν σε μαγαλόκαρπες και μικρόκαρπες. Οι πρώτες θεωρούνται πιο πρώιμες καθώς ωριμάζουν τους καρπούς τους το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, ενώ οι δεύτερες ωριμάζουν τους καρπούς τους ένα μήνα αργότερα.
Απαιτήσεις σε κλίμα και έδαφος
Είναι φυτό που αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες και την ξηρασία και γενικά μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας. Οι σπόροι του φυτρώνουν από τους 4-6 βαθμούς κελσίου, ωστόσο όταν η θερμοκρασία σταθεροποιηθεί πάνω από τους 15-17 βαθμούς το φύτρωμα γίνεται γρήγορα και η φυτεία εγκαθίσταται με επιτυχία. Προτιμά γόνιμα και ελαφριά εδάφη που στραγγίζουν καλά και με ρΗ κοντά κοντά στο 6,6. Γενικά καλλιεργείται χωρίς να ποτίζεται, ωστόσο 1-2 αρδεύσεις μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την απόδοση του. Σημαντικές ανάγκες για επάρκεια σε νερό παρουσιάζει στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του.
Χρήσεις
Τα φύλλα και οι νεαροί βλαστοί του χρησιμοποιούνται σε σαλάτες, σάλτσες και σε ορισμένα φαγητά, κυρίως στην Κύπρο, και στην νησιωτική Ελλάδα. Οι καρποί του χρησιμοποιούνται για τον αρωματισμό του ψωμιού και άλλων τροφίμων, καθώς και στην ποτοποιία (π.χ. για ούζο, τζιν, κτλ. ).Επι πλέον οι καρποί του παράγουν αιθέριο έλαιο το οποίο μπορεί να παραληφθεί με απόσταξη και να χρησιμοποιηθεί σε μικρές ποσότητες στην αρωματοποιία. Η περιεκτικότητα τους σε αυτό φτάνει περίπου το 0,4-1,2% και στο μεγαλύτερο ποσοστό περιέχει λιναλοόλη (67%), α-πινένιο(10,5%) και γ-τερπένιο(9%).
Καλλιέργεια
Η εγκατάσταση του στο λαχανόκηπο γίνεται με σπόρο που σπέρνεται Οκτώβριο με Νοέμβριο ή και την άνοιξη. Ο σπόρος του κόλιανδρου φυτρώνει εύκολα, αλλά χρειάζεται υγρασία και το έδαφος να είναι ψιλοχωματισμένο. Συνήθως, η σπορά γίνεται γραμμικά σε γραμμές που απέχουν 30-50 εκατοστά ή και ακόμη και στα πεταχτά. Για ένα στρέμμα θα χρειασθούν περίπου 1,5-2 κιλά σπόρου . Εφόσον σε κάθε θέση έχουν φυτρώσει αρκετά φυτά, καλό είναι να γίνει αραίωμα μετά το φύτρωμα για να μείνει ένα φυτό σε κάθε θέση. Πολύ σημαντική είναι η καταπολέμηση των ζιζανίων, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα στάδια της καλλιέργειας. Το πρώτο σκάλισμα για την καταπολέμηση των ζιζανίων γίνεται όταν τα φυτά φτάσουν σε ύψος 10 εκατοστά και συνεχίζονται ανάλογα με το ρυθμό εμφάνισης των ζιζανίων. Όσον αφορά τη συγκομιδή, υπάρχουν δύο περιπτώσεις: αν θέλουμε φρέσκα φύλλα ή τους καρπούς του φυτού. Στην πρώτη περίπτωση η συγκομιδή πραγματοποιείται διαδοχικά (σε 3-4 ή και περισσότερα χέρια) πριν την άνθηση, ενώ στη δεύτερη περίπτωση όταν το μεγαλύτερο ποσοστό των καρπών βρίσκεται στο στάδιο της ωρίμανσης. Δηλαδή όταν οι καρποί έχουν ανοικτό καστανό χρώμα. Εννοείται ότι στο λαχανόκηπο υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τα φυτά μας και για τις δύο χρήσεις. Η απόδοση σε καρπό κατά μέσο όρο φτάνει τα 80-150 κιλά / στρέμμα ενώ μπορεί να αγγίξει και τα 200 κιλά / στρέμμα.
Απαιτήσεις σε κλίμα και έδαφος
Είναι φυτό που αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες και την ξηρασία και γενικά μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας. Οι σπόροι του φυτρώνουν από τους 4-6 βαθμούς κελσίου, ωστόσο όταν η θερμοκρασία σταθεροποιηθεί πάνω από τους 15-17 βαθμούς το φύτρωμα γίνεται γρήγορα και η φυτεία εγκαθίσταται με επιτυχία. Προτιμά γόνιμα και ελαφριά εδάφη που στραγγίζουν καλά και με ρΗ κοντά κοντά στο 6,6. Γενικά καλλιεργείται χωρίς να ποτίζεται, ωστόσο 1-2 αρδεύσεις μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την απόδοση του. Σημαντικές ανάγκες για επάρκεια σε νερό παρουσιάζει στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του.
Χρήσεις
Τα φύλλα και οι νεαροί βλαστοί του χρησιμοποιούνται σε σαλάτες, σάλτσες και σε ορισμένα φαγητά, κυρίως στην Κύπρο, και στην νησιωτική Ελλάδα. Οι καρποί του χρησιμοποιούνται για τον αρωματισμό του ψωμιού και άλλων τροφίμων, καθώς και στην ποτοποιία (π.χ. για ούζο, τζιν, κτλ. ).Επι πλέον οι καρποί του παράγουν αιθέριο έλαιο το οποίο μπορεί να παραληφθεί με απόσταξη και να χρησιμοποιηθεί σε μικρές ποσότητες στην αρωματοποιία. Η περιεκτικότητα τους σε αυτό φτάνει περίπου το 0,4-1,2% και στο μεγαλύτερο ποσοστό περιέχει λιναλοόλη (67%), α-πινένιο(10,5%) και γ-τερπένιο(9%).
Καλλιέργεια
Η εγκατάσταση του στο λαχανόκηπο γίνεται με σπόρο που σπέρνεται Οκτώβριο με Νοέμβριο ή και την άνοιξη. Ο σπόρος του κόλιανδρου φυτρώνει εύκολα, αλλά χρειάζεται υγρασία και το έδαφος να είναι ψιλοχωματισμένο. Συνήθως, η σπορά γίνεται γραμμικά σε γραμμές που απέχουν 30-50 εκατοστά ή και ακόμη και στα πεταχτά. Για ένα στρέμμα θα χρειασθούν περίπου 1,5-2 κιλά σπόρου . Εφόσον σε κάθε θέση έχουν φυτρώσει αρκετά φυτά, καλό είναι να γίνει αραίωμα μετά το φύτρωμα για να μείνει ένα φυτό σε κάθε θέση. Πολύ σημαντική είναι η καταπολέμηση των ζιζανίων, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα στάδια της καλλιέργειας. Το πρώτο σκάλισμα για την καταπολέμηση των ζιζανίων γίνεται όταν τα φυτά φτάσουν σε ύψος 10 εκατοστά και συνεχίζονται ανάλογα με το ρυθμό εμφάνισης των ζιζανίων. Όσον αφορά τη συγκομιδή, υπάρχουν δύο περιπτώσεις: αν θέλουμε φρέσκα φύλλα ή τους καρπούς του φυτού. Στην πρώτη περίπτωση η συγκομιδή πραγματοποιείται διαδοχικά (σε 3-4 ή και περισσότερα χέρια) πριν την άνθηση, ενώ στη δεύτερη περίπτωση όταν το μεγαλύτερο ποσοστό των καρπών βρίσκεται στο στάδιο της ωρίμανσης. Δηλαδή όταν οι καρποί έχουν ανοικτό καστανό χρώμα. Εννοείται ότι στο λαχανόκηπο υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τα φυτά μας και για τις δύο χρήσεις. Η απόδοση σε καρπό κατά μέσο όρο φτάνει τα 80-150 κιλά / στρέμμα ενώ μπορεί να αγγίξει και τα 200 κιλά / στρέμμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου